Contantinus’a ait Ticinum Madalyonu ve Üç-Tanrılı Brakteat’ların Kökeni

Michael P. SPEIDEL   780–784 | İndir

 

Öz: Azımsanmayacak bir kısmı Aşağı Saksonya kökenli olup İ.S. 5. ve 6. yüzyıllara ait bine yakın Germanik al­tın kolye arasında Loki’yi kuşadam, Balder’i dansçı ve Odin’i de Balder’in yardımcısı olarak tasvir eden üç-tanrılı 6 brakteat (Germanik tanrıları tasvir eden Kuzey Avrupa altın muskaları) da bulun­mak­tadır. Yazar makalesinde bu grup brakteat’ların kökenini irdelemekte ve Roma madalyonlarının bu yön­de model oldukları sonucuna varmaktadır. Odin’in Balder-tayını iyileştirmesi teması, tayın hemen üze­rin­de Odin’in başını resmeden yüzlerce C-brakteat’ı üzerinde işlenmiştir. Modern araştırmalar 313 yılın­­da Ticinum’da basılan Constantinus madalyonunun C-brakteat’ları için ilk örnek olduğu konu­sun­da hemfikirdir. Zira her ne kadar at madalyonda sadece büst, buna karşın brakteat’ta ise tam olarak be­tim­lenmiş olsa da her ikisinde de hem ana karakterin başının atın boynuyla bütünleşmiş olduğu ge­nel görünümde hem de örneğin miğferlerdeki tüy bezeğiyle detayda büyük bir benzerlik gözlemlene­bil­mektedir (bak. res. 2). Bu çıkarımın ardından Üç-Tanrılı Brakteat’ların (bak. res. 1) hangi model temel alı­narak yaratıldıkları sorusunun bugüne kadar yanıtlanamadığını vurgulayan yazar, bu üçlü gru­bun ya­ra­tılmasında da Geç Antik Dönem’e ait bir madalyon ustasının esin kaynağı olabileceğini kabul et­mek­te ve bunların 313 yılına tarihli aynı Contantinus madalyonunun arka yüzünden geliştiril­dik­lerini gös­ter­mektedir.

Anahtar Kelimeler: Germanik tanrılar; Loki; Balder; Odin; Roma madalyonları; muskalar; altın kol­yeler; asker traşı.

 

References

Alföldi 1963

M. R. Alföldi, Die Constantinische Goldprägung. Untersuchungen zu ihrer Bedeutung für Kaiserpolitik und Hofkunst, Mainz 1963.

Axboe 2004

M. Axboe, Die Goldbrakteaten der Völkerwanderungszeit – Herstellungs­prob­leme und Chronologie, Berlin 2004.

Hauck 1985

K. Hauck, Die Goldbrakteaten der Völkerwanderungszeit, I,1: Einleitung; I,3: Ikonographischer Katalog (IK 1, Tafeln), München 1985.

Hauck 1998

K. Hauck, Der Kollierfund vom fünischen Gudme und das Mythenwissen skandinavischer Führungsschichten in der Mitte des ersten Jahrtausends. Mit zwei runologischen Beiträgen von Wilhelm Heizmann. Zur Ikonologie der Gold­brakteaten, LV,’ in: D. Geuenich (Hrsg.), Die Franken und die Mero­winger bis zur Schlacht bei Zülpich, Berlin 1998, 489–543.

Hauck 2011

K. Hauck, Die Bildformeln der Goldbrakteaten in ihren Leitvarianten, in: W. Heizmann – M. Axboe (Hrsgg.), Die Goldbrakteaten der Völker­wan­derungsz­eit – Auswertung und Neufunde (Ergänzungsbände zum RGA 40), Berlin 2011, 61–152.

Heizmann 2007

W. Heizmann, Geld, Macht, Kult: Karl Haucks Studien zur Ikonologie der Gold­brakteaten, Frühmittelalterliche Studien 41, 2007, 11–23.

Pesch 2007

A. Pesch, Die Goldbrakteaten der Völkerwanderungszeit – Thema und Varia­tion, Berlin 2007.

Speidel 2004

M. P. Speidel, Ancient Germanic Warriors, London 2004.

Speidel 2012

M. P. Speidel, Balder and Loki on Germanic Silver Coins of the First Cen­tury B.C., in: A. Groslambert – B. Cabouret – C. Wolff (Hrsgg.), Visions de l’Occi­dent romain, Lyon, 2012, 853–873.

Wamers 2003

E. Wamers, Io triumphe! Die Gebärde der ausgestreckten Hand in der ger­ma­nischen Kunst, in: W. Heizmann – A. van Nahl (Hrsgg.), Runica – Germa­nica – Mediaevalica (Ergänzungsbände zum RGA 37), Berlin – New York 2003, 905–931.